Konstanty Rokicki (po lewej) i Juliusz Kühl
Do nowych dokumentów w szwajcarskich archiwach o polskim konsulu okresu II wojny światowej dotarli dyplomaci z Ambasady RP w Bernie.
Pokazują one nędzę, w jakiej żył konsul Rokicki, członek Grupy Ładosia, która stworzyła system produkcji paszportów latynoamerykańskich w celu ratowania Żydów. Konstanty Rokicki własnoręcznie sfałszował ponad tysiąc paszportów Paragwaju.
Konsul RP w Bernie Paweł Jaworski powiedział Polskiemu Radiu, że ponury obraz ostatnich miesięcy życia Konstantego Rokickiego odkrywają dokumenty z archiwum we Flüelen:
- Z tej dokumentacji, którą mamy, to są niestety tylko 3 dokumenty, jasno wynika, że Konstanty Rokicki nie miał własnych pieniędzy, nie pracował, był osobą ubogą i całkowicie zależną od przytułków w Szwajcarii (...) Taka wieczna tułaczka konsula Rokickiego po wojnie pokazuje niezwykle przykry obraz jak bohater musiał dbać o swoje życie - mówił Paweł Jaworski.Dozens of Ładoś passports found at a Zurich archive!
— Jakub Kumoch (@JakubKumoch) March 8, 2019
A sensational discovery confirms that the life-saving documents forged during the #Holocaust were sent directly from @PLinSwitzerland , Thunstrasse 21.
Press release (in Polish) : https://t.co/h8SC758wPL pic.twitter.com/3vC4BzkOhN
Do Fluelen Konstanty Rokicki trafił w maju 1958 roku, na nieco ponad rok przed śmiercią. Wcześniej przebywał w podobnym ośrodku w Oberägeri, w kantonie Zug. Konsul Paweł Jaworski mówił, że były polski dyplomata robił wszystko, by uzyskać jakiekolwiek pieniądze na utrzymanie. - Konstanty Rokicki chciał zamienić codzienny obiad, zamiast spożywania go, na jakieś pieniądze, żeby mógł sobie cokolwiek innego kupić. Twierdził, że woli nie jeść obiadu, tylko dostać parę groszy na swoje utrzymanie. Gmina stwierdziła, że trzeba namawiać Rokickiego do codziennego spożywania obiadu, jednak jeśli nie będzie tego robił, to zgadza się na wypłacanie tych niewielkich kwot dziennie - relacjonował treść dokumentów polski konsul.A very sad document. Polish Consul Rokicki who forged Paraguayan passports and contributed to the rescue of many people from #Holocaust, spent the last years of his life in homeless shelters in Oberägeri and Flüelen. Before 2017 virtually no one knew the passports were his work. pic.twitter.com/yaQbEIhK9V
— Jakub Kumoch (@JakubKumoch) March 25, 2019
W lipcu 1945 roku Konstanty Rokicki zrezygnował - jak sam pisał - ze służenia "czerwonemu tzw. rządowi" i stał się uchodźcą. Już w 1946 szwajcarska policja sugerowała, że były dyplomata jest zbyt biedny, by pozwolić mu na stały pobyt. Również po wojnie rozwiódł się ze swoją żoną. - Trudno powiedzieć, dlaczego rodzina o niego nie zadbała, to otwarte pytanie - mówił konsul Paweł Jaworski. Jak dodał, najprawdopodobniej o sytuacji konsula Rokickiego nie wiedziały osoby, którym pomógł. - Akcja była tajna i osoby uratowane po prostu nie wiedziały o osobach, które ich ratowały. (...) Ludzie, nawet posiadający te paszporty po swoich rodzicach, dziadkach, pradziadkach nie za bardzo wiedzą w jaki sposób te dokumenty w ogóle do nich dotarły - wyjaśniał dyplomataPrezydenci zobaczyli paszport Paragwaju. Jeden z wielu dokumentów świadczący o akcji ratowania ludzi przez Grubę Berneńską. Dzięki zaangażowaniu polskich dyplomatów od Zagłady zostało uratowanych wielu ludzi!
— PL1918 (@PL1918) February 15, 2019
Zobaczcie, posłuchajcie i przekażcie dalej! pic.twitter.com/XYLJRDM3EA
Konsul Konstanty Rokicki był jednym z kilku polskich dyplomatów, którzy wraz z żydowskimi działaczami Chaimem Eissem i Abrahamem Silberscheinem tworzyli Grupę Berneńską, zwaną też jako Grupa Ładosia, od nazwiska ambasadora Aleksandra Ładosia. Tajny proceder pozyskiwania, fałszowania i przekazywania paszportów latynoamerykańskich do zagrożonych Żydów miał pełną akceptację i wsparcie polskiego rządu emigracyjnego.Szanowni Państwo! Dziś o 18:35 TVP2 i o 23:00 TVP1 pokażą "Paszporty Paragwaju" Roberta Kaczmarka. Jest to najbardziej skondensowana historia paszportów Ładosia, które masowo ratowały życie ludzkie w czasie #Holocaust . Zapraszam do obejrzenia, choć dziś wiemy już więcej. RT pls! pic.twitter.com/LuxJ2fKJVO
— Jakub Kumoch (@JakubKumoch) March 24, 2019
Według dotychczasowych badań, przy pomocy fałszywych dokumentów organizowanych przez Grupę Ładosia, Holokaust przeżyło co najmniej 600 zidentyfikowanych osób. Prace nad ustaleniem nazwisk ocalonych prowadzą polscy dyplomaci w Szwajcarii oraz Instytut Pileckiego.
Według najnowszych doniesień ambasady w Bernie, na razie zidentyfikowano ponad 670 osób jednak biorąc pod uwagę, że los jedynie jednej trzeciej posiadaczy paszportów udaje się odtworzyć, liczba ocalonych jest szacowana na 1500 do 2000 osób. Paszporty Paragwaju i inne dokumenty tego kraju wyprodukowane przez konsula Rokickiego stanowią prawodpodobnie poand 50% wszystkich dokumentów wytworzonych w latach 1941-43 w Bernie.
W październiku ubiegłego roku podczas uroczystości z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy na cmentarzu w Lucernie odsłonięto nagrobek Konstantego Rokickiego.Wielki wieczór w @PolishEmbassyUS . Amerykańska premiera filmu Roberta Kaczmarka o Grupie Ładosia. Wśród gości wiceszefowie MSZ i MON, dyrektor @HolocaustMuseum , wiceprezes @ipngovpl , Polonia i diaspora żydowska z @washingtondc . Zdjęcie: @SzymonRuman pic.twitter.com/SZlp8BlN75
— Jakub Kumoch (@JakubKumoch) March 20, 2019
http://www.radiozagranica.pl/8/80/Artykul/412983,Ratowal-Zydow-ostatnie-lata-przezyl-w-nedzy
